آیین سنتی شاخسی ، واخسی رسم دیرینه عزاداری در استان اردبیل
تاریخ انتشار: ۱۴ شهریور ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۵۰۱۸۸۴۸
یکی از قدیمی ترین مراسم عزاداری آذری ها آیین شاخسی-واخسی است که در برخی شهرستان های استان اردبیل با شکوه خاص برگزار می شود.
به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از سبلان‌ما،قدیمی ترین مراسم عزاداری و منحصر به فرد آذری ها مراسم شاخسی-واخسی می باشد، ریشه لغوی شاخسی-واخسی چندان معلوم نیست، اما برخی آنرا مخفف و تحریف شده ی شاه حسین-وای حسین می دانند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
می توان گفت زمانی که تمامی شهرهای شیعه دنیا ،در خاموشی و سکوت شب فرو می روند، صدای شاخسی-واخسی در آذربایجان و به خصوص اردبیل بلند می شود.
در برخی دستجات، از طبل های بزرگ و کوچک و سنج و شیپور برای حفظ ریتم آهنگ نوحه ها استفاده می شود. و در برخی از دستجات، از چوب های بزرگی در دست استفاده می‌شود و با حرکت دادن سریع آن شاه‌حسین گویان، آمادگی خود را برای حضور در رکاب امام (ع) و جنگ با دشمنان اعلام می دارند.
مراسم شاه حسین گویان بسیاری از محلات به لحاظ عظمت، بزرگی دسته ها، تعداد افراد، توانایی نوحه خوانان، تنوع و سوز مرثیه ها، از شهرت بالایی در بین مردم برخوردار است.
این مراسم، در شب های دهه ی اول محرم به اوج خود می رسد و تا صبح تاسوعا و عاشورا ادامه می یابد. بر طبل کوبیدن و چنین حرکت های تند و ریتمیک تا ظهر عاشورا تداوم می یابد و بعد از آن تقریباً به پایان می رسد.
یکی از مهمترین نوحه های ذکر شده در هیات ها، شعر زیبای استاد دیلریش اردبیلی است که چنین سرود:
حسینه یئرلر آغلار گویلر آغلار
بتول و مرتضی پیغمبر آغلار
الم آغلار،شه آغلار،لشکر آغلار
سو آغلار،قاتیل آغلار،خنجر آغلار
و یا این جمله بیشتر به گوش می رسد:
صحرای کربلاده طوفاندئ یا محمد(ص)
گؤنده ر کفن حؤسین (ع)ـه،عؤریان دئ یا محمد(ص)
یحیوی اردبیلی
و یا
بو گئجه بیعت پوزولدو آشینالر گئتدیلر
قویدولار پیغمبر-اوغلون،بی وفا لر گئتدیلر
صراف تبریزی
بنابر سنت دیرینه همه ساله در دهه آخر ماه ذیحجه به عبارتی از ۱۰روز مانده به محرم در این استان آغاز می شود. آئین شاخسی ، واخسی امسال نیز در شهرهای اردبیل در حال برگزاری است اما باشکوهترین آن در مشکین شهرو خلخال برپا می شود.
شرکت کنندگان در این مراسم به ویژه جوانان و مردان در میدان شهرها و روستاها دور هم جمع می شوند و با به دست گرفتن چوب دستی به عنوان نمادی از شمشیر در دست راست و یا سینه زدن ، صف دایره واری می بندند و دست چپ خود را از پشت برکمر نفر سمت چپ خود می گیرند و بدین طریق صف فشرده و مرتبی به وجود می آوردند و با زمزمه نوحه و مرثیه و مهمتر از همه یکصدا شاخسی و واخسی گویان چنان صحنه ی حزن انگیزی خلق می کنند که تماشاگران به یاد مظلومیت امام حسین ع و یارانش سر از پا نشناخته اشک ماتم می ریزند.
حجت الاسلام یدالله نعمتی در این باره به خبرنگار سبلان ما گفت: این مراسم هر ساله در آستانه ماه محرم در مرکز برخی شهرستان ها اجرا و با این آیین سنتی نشان می‌دهند که همچنان بر راه و رسم حسینی وفادار هستند.
وی خاطر نشان کرد: شاخسی تلخیصی از کلمه شاه حسین است؛ از اداب این مراسم سنتی این است که عزاداران حسینی در این مراسم در حالی که شاه حسین، وای حسین می‌گویند دست در دست هم داده و به صورت زنجیره‌وار مراسم عزاداری را برپا می‌کنند.
وی ادامه داد: در این مراسم عزاداران به زبان محلی فریاد می‌زنندکه « ای مردم با خبر باشید که عزای حسینی در راه است و لباس ماتم بر تن کنید.»
وج این مراسم در ظهر عاشورا و پس از اتمام تعزیه خوانی ظهر عاشورا می باشد که عزاداران دسته ها، «شاخسی، واخسی» گویان، پس از طی نمودن مسیری طولانی، خود را به خیمه های به آتش کشیده شده رسانده و عزاداری سوگ می کنند
انتهای پیام/
منبع: دانا
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.dana.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «دانا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۵۰۱۸۸۴۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
اعلام برنامه میثم مطیعی به مناسبت شهادت امام صادق(ع)
به گزارش خبرنگار مهر، برنامه‌های مرثیه خوانی میثم مطیعی در ایام عزاداری شهادت امام جعفر صادق (علیه‌السلام) اعلام شد.
مراسم عزاداری شهادت امام جعفر صادق (ع) با نوای میثم مطیعی به شرح زیر است:
ترتیل‌خوانی و بیان نکات تفسیری: حاج میثم مطیعی
سخنران: حجت الاسلام استاد قرائتی
مداحی و عزاداری: میثم مطیعی
زمان: پنجشنبه ۱۳ اردیبهشت ماه ۱۴۰۳ از ساعت ۲۰:۳۰
مکان: تهران، میدان شیخ بهایی، ده ونک آستان مقدس امامزاده قاضی الصابر (ع)
عزاداری شب شهادت امام جعفر صادق (ع)
سخنران: حجت الاسلام امامی
با مداحی: میثم مطیعی
زمان: جمعه ۱۴ اردیبهشت ماه ۱۴۰۳ از ساعت ۲۱:۳۰
مکان: ارومیه، بلوار ۷ تیر، جنب ترمینال شهرستان، حسینیه اعظم ثارالله ارومیه
عزاداری شام شهادت امام جعفر صادق (ع)
سخنران: حجت الاسلام سیدحسین آقامیری
با مداحی: میثم مطیعی
زمان: شنبه ۱۵ اردیبهشت ماه ۱۴۰۳ بعد از نماز عصر
مکان: قم، حرم مطهر حضرت معصومه (س) شبستان امام خمینی (ره)
کد خبر 6093891
گزارشگر قديمى راديو دار فانى را وداع گفت